انجمن ویکی قلم‌های فارسی
ورود / عضویت

خطاطی و قلم‌سازی

بحث پیرامون مسائل مربوط به قلم‌سازی، حروف‌چینی و بومی‌سازی

Re: خطاطی و قلم‌سازی

پستتوسط chitsaz » 29 مارس 2011, 20:45

با ttf هم که جنریت میکنم ارور اول رو نمیده ولی ارور دومی به قوت خودش باقیه
دلیلش چیه ؟
نماد کاربر
chitsaz
 
پست‌ها : 72
تاریخ عضویت: 26 ژوئیه 2010, 20:15

Re: خطاطی و قلم‌سازی

پستتوسط Behnam » 29 مارس 2011, 22:00

وقتی تو یک فانت درست می‌کنی و برایش در پانل اپن‌تایپ دستورات لازم را می‌نویسی، موقعی که فانت را compile می‌کنی، یعنی عملاً فانت‌لب یک TTF از آن درست می‌کند، آن دستورات یا OpenType feature definition را که نوشته‌ای به OpenType binary tables تبدیل می‌کنه. به عبارت دیگه برای آن دستورالعمل‌هایی که نوشته‌ای یک زبان کامپیوتری تولید می‌کنه که بر اساس اسامی گلیف‌ها نیست بلکه بر اساس ایندکس گلیف‌ها در فانت است.
حالا وقتی تو یک قلم ساخته و پرداخته مثل تاهوما را با فانت‌لب باز می‌کنی، در فایل vfb که فانت‌لب برای تاهوما ایجاد می‌کنه، هم فیچرهای اپن‌تایپ در پانل اپن‌تایپ وجود دارند و هم کمپایل شده و زبان کامپیوتری آنها در درون فانت، یعنی همان binary tables تاهوما. چون این فانت قبلاً کمپایل شده و حاضر و آماده بوده. پس موقع generate کردن یک فانت دیگر TTF از این فایل vfb، فانت‌لب ازت می‌پرسه آیا می‌خواهی همان چیزهایی که از قبل در فانت کمپایل شده بود را نگه داری یا binary tableهای جدیدی را بر اساس فیچرهای اپن‌تایپ، از نو برایت کمپایل کنه.
توجه داشته باش که قابلیت‌های فانت‌لب در پشتیبانی از اپن‌تایپ در کمپایل کردن فیچرها مشخص میشه و نه در حفظ binary از قبل موجود.
ضمناً این «هشدار» از تنظیمات دیفالت FontLab هست که در Preferences می‌تونی تغییر بدی ولی همینطور که هست خوبه.
نماد کاربر
Behnam
 
پست‌ها : 3534
تاریخ عضویت: 27 مه 2004, 04:44
محل سکونت: کانادا

Re: خطاطی و قلم‌سازی

پستتوسط Ilia » 31 مارس 2011, 00:23

این خبر در بارهٔ مشکل 10.6.7 با فانت‌های اوپن تایپ منتشر شده:
http://reviews.cnet.com/8301-13727_7-20048314-263.html
یا
http://www.tuaw.com/2011/03/28/10-6-7-u ... nt-issues/
نماد کاربر
Ilia
Site Admin
 
پست‌ها : 6175
تاریخ عضویت: 25 سپتامبر 2006, 01:01
محل سکونت: کانادا

Re: خطاطی و قلم‌سازی

پستتوسط chitsaz » 31 مارس 2011, 19:34

سلام
توی فونت لب من می خوام کرنینگ حروف روتنظیم کنم ولی جنریت که میکنم کرنینگ اعمال نمیشه
اسکریپتش توی فونت همچنان هست ولی عمل نمیکنه
به طور مثال این اسکریپت رو می نویسم


feature kern {
pos u0631 u062E -250;
} kern;

که فاصله ی حرف "ر" و "خ" رو توی ترکیب "رخ" کم کنه ولی اعمال نمیشه
مشکل کجاست ؟

یه سوال دیگه : :-D
فونت لب ترکیبات فارسی و عربی رو توی پیشنمایش اعمال نمی کنه یا اینکه این ورژنی که من دارم ناقصه ؟

ممنون
نماد کاربر
chitsaz
 
پست‌ها : 72
تاریخ عضویت: 26 ژوئیه 2010, 20:15

Re: خطاطی و قلم‌سازی

پستتوسط Behnam » 01 آوریل 2011, 02:47

به این صورت باید نوشت:

feature kern { # Kerning
script arab; # Arabic
lookup kern{
lookupflag RightToLeft;
pos u0631 u062E -250;
} kern;

البته نسخهٔ قبلی فانت‌لب که من باهاش کار کرده‌ام عبارت «right to left» را عمل نمی‌کرد و کرنینگ در طرف دیگر حرف شکل می‌گرفت! من هزار مکافات داشتم و بالاخره هم Eyal Redler از توسعه دهندگان Mellel برایم یک برنامهٔ کوچولو نوشت که فانت تولید نهایی رو از اون رد می‌کردم و کرنینگش رو درست می‌کرد.
ولی شنیده‌ام که این باگ در نسخهٔ فانت‌لب ۵ رفع شده ولی خودم آزمایش نکرده‌ام.

سوال دومت مثل اینه که بپرسی با گِلی که داری کوزه می‌سازی چرا نمی‌شه آب خورد!
نماد کاربر
Behnam
 
پست‌ها : 3534
تاریخ عضویت: 27 مه 2004, 04:44
محل سکونت: کانادا

Re: خطاطی و قلم‌سازی

پستتوسط chitsaz » 01 آوریل 2011, 10:34

سلام
ممنون
حالا فهمیدم چرا عمل نمی کرد
اسکریپتی که خودم نوشته بودم هم درست بوده
ولی به جای اینکه بین حرف "ر" و "خ" فاصله رو کم کنه کرنینگ بین حرف "ر" و حرف ما قبل خودش رو کم می کنه
همون مشکلی که شما داشتی قبلا

به نظر میاد که هنوز رفع نشده

چطوری می تونم مشکل رو حل کنم ؟
ممنون میشم کمکم کنید

در مورد سوال دوم هم متوجه نشدم راستش مثالتون رو
من یه فونت استاندارد با تمام اسکریپتها که کاملا درست جنریت هم میشه رو وقتی باز میکنم تو قسمت پیشنمایش که میتونیم کرنینگ و متریکهای حروف رو نتظیم کنیم حروف رو به صورت منفصل نشون میده مثلا عبارت " مکتوب " به صورت :م ک ت و ب " نوشته میشه این مشکل فکر میکنم بر میگرده به همون مسئله که حروف فارسی و عربی رو fontlab5 به طور کامل ساپورت نمی کنه
مشکلی از قبیل مشکل اعمال کرنینگ اشتباه توی حروف فارسی
نماد کاربر
chitsaz
 
پست‌ها : 72
تاریخ عضویت: 26 ژوئیه 2010, 20:15

Re: خطاطی و قلم‌سازی

پستتوسط saeidk » 01 آوریل 2011, 12:15

شما نگفتید که این‌ها را در چه برنامه‌ای آزمایش می‌کنید؟
چون بعضی برنامه‌ها هستند که از کرنینگ پشتیبانی نمی‌کنند
نماد کاربر
saeidk
 
پست‌ها : 1143
تاریخ عضویت: 17 دسامبر 2005, 19:20
محل سکونت: ایران-تهران

Re: خطاطی و قلم‌سازی

پستتوسط chitsaz » 01 آوریل 2011, 14:23

توی برنامه fontcreator 5.6 تستش میکنم

کرنینگ اعمال میشه ولی جای خودش نیست
نمونه تست اسکریپتی که بهنام جان زحمتش رو کشیده بود رو ببین
به جای اینکه فاصله بین " ر " و " خ " ایجاد بشه بین حرف " ر " و حروف ماقبل خودش ایجاد میشه
توشکل پایین space رو با رنگ زرد و کرنینگ ایجاد شده رو با رنگ سبز نشون دادم
تصویر
////////////////////////////////////////////////////////
تصویر

مشکل دیگه ای که بش برخورد کردم تو بحث لیگاتورها بود
یه لیگاتور ایجاد کردم برای فرم " سی" تا وقتی " س " و " ی " رو تایپ کنید به جاش بشینه
ولی حرف دوم فقط با " ی " عربی کار میکنه یعنی باید حتما تایپ کنی " س + shift x " تا لیگاتور ایجاد بشه
از کجا میتونم کد " ی " فارسی رو پیدا کنم و اساسا مشکل کجاست که از این قبیل مشکلات ایجاد میشه ؟
در ضمن من هر دو کد حرف "ی" که توی فونت های برنا هم هست رو (ی عربی و ی فارسی) توی کد قرار دادم پس چرا اجرا نمیشه و " ی " دیگه ای هم به غیر از این دو نوع مگه هست که با اون اشتباه بشه ؟
کدی رو که نوشتم اینه

feature liga { # Standard Ligatures
script arab; # Arabic
lookup liga3 {
lookupflag IgnoreMarks, RightToLeft;
sub uFEB3 uFEF2 by se_ye;
sub uFEB3 uFEF0 by se_ye;
} liga3;
} liga;

فکر نمیکنم که مشکل توی اسکریبتها و دستورات باشه
چون به " ی " عربی کار میکنه و همچنین چند تا گلیف دیگه رو هم تست کردم اجرا میشه فقط با "ِی" فارسی مشکل داره
این مشکل توی حروف دیگه ای که تو تایپ عربی معمولا مشکل دارن هم مکنه ایجاد بشه ؟
مثل حرف "ک"
نماد کاربر
chitsaz
 
پست‌ها : 72
تاریخ عضویت: 26 ژوئیه 2010, 20:15

Re: خطاطی و قلم‌سازی

پستتوسط Behnam » 02 آوریل 2011, 02:21

در مورد کرنینگ فکر می‌کنم باید راهی باشه که درست کار کنه چون تقریباً مطمئنم که از باگ خبر داشتند و در نسخهٔ پنج رفع کردند. شاید توی previewی فانت‌لب که برای کرنینگ حروف رو ردیف می‌کنی rtl را کلیک نکرده‌ای. باید حروف از سمت راست در preview ظاهر شوند.
در مورد لیگاتور اگر درست کُدها رو در lookup نوشته باشی و ترکیب «س‍» و «‍ی» فارسی رو برای لیگاتور «سی» داشته باشی، باید بهت لیگاتور بده. در نوشتن کُدها الف مقصوره رو با ی فارسی اشتباه گرفته‌ای و برای ی فارسی لیگاتور ننوشته‌ای. خط دوم lookup تو شکل آخر الف مقصوره هست. کُد ی فارسی U+06CC هست. توی فیچر fina نگاه کن ببین برای U+06CC (حالا هر اسمی که داره) چه کاراکتری برای شکل چسبانِ آخر مشخص کرده. اون گلیف و اسمش رو پیدا کن و برای اون اسم لیگاتور بنویس. اگر از کُد یونیکدی خودش استفاده بکنه قاعدتاً باید U+FBFD باشه.
این ربطی به حروف فارسی و عربی نداره. تو برای فانت‌لب اسم گلیف می‌نویسی و اون اجرا می‌کنه. این هم کُدهای حروف ویژهٔ‌ فارسی:
ک U+06A9
ی U+06CC
نماد کاربر
Behnam
 
پست‌ها : 3534
تاریخ عضویت: 27 مه 2004, 04:44
محل سکونت: کانادا

Re: خطاطی و قلم‌سازی

پستتوسط chitsaz » 02 آوریل 2011, 11:11

:idea: در باره ی کرنینگ تنضیمات RTL برای FONTLAB رو هیچ جا پیدا نمیکنم و فکر هم نمی کنم همچین چیزی داشته باشه همه تنظیماتش رو زیرو رو کردم تو فوروم خودشون هم که سرچ میکنم و تو manual خود fontlab هم هیچی ننوشته
درضمن فکر نمیکنم که پیش نمایش fontcreator مشکلی داشته باشه چون فونت رو توی ویندوز هم نصب کردم و تو msWORD هم تستش کردم که کرنینگ و جابجایی های فونتی مثل irannastaloq رو به راحتی اجرا میکنه . نتیجه همونی بود که توی fontcreator دیدیم . فکر میکنم یه جایی توی fontlab اشتباهی صورت گرفته
اگه شما جایی تنظیمات RTL برای fontlab رو دیدین یا خبری ازش پیدا کردین من رو هم خبردار کنین و یه خانواده رو از نگرانی نجات بدین
:?:
در مورد کد "ی" فارسی هم حق با شماست و کدی که دادین درسته فقط من نمیدونم چرا توی فونت های برنا رایانه (فونت های سری B) که من از مدل اون برای ساخت فونت استفده کردم اینطوری لقمه رو سرو ته برداشته و پیچوندتش و اون کد الف مقصوره هم برای "ی" گذاشته.

:?:
از اونجایی که این فونت ها توی ایران بیشترین کاربرد رو داره می خواستم شما هم یه نظری راجع به ساختارشون بدین تا بدونم که دلیل این ساختار غیر استانداردش چیه و اینطوری برای ایران مناسب تره یا شیوه ی فونت های استاندارد ؟
:!:
(با توجه به اینکه خیلی از فونت های از این قبیل فانتزی بوده و بیشتر برای طراحی مورد استفاده قرار میگیرن تا کتاب آرایی و متن های پر پیچ وخم)
این هم لینک فونت های برنا رایانه
http://www.bornaray.com/per_fonts.asp?f ... grand=main

البته اگه زحمتی نیست :-) ممنون
نماد کاربر
chitsaz
 
پست‌ها : 72
تاریخ عضویت: 26 ژوئیه 2010, 20:15

Re: خطاطی و قلم‌سازی

پستتوسط saeidk » 02 آوریل 2011, 14:59

برنا رایانه برداشته است خلاصه ترین شکل ممکن فونت فارسی را درست کرده است یعنی فونت آنها حروف انگلیسی ندارد و به جای این که برای هر کدی یک گلیف بگذارد همه را خلاصه کرده است یعنی برای ی فارسی و ی عربی (دونقطه زیر دار) و ی الف مقصوره و ی های دیگر یک گلیف گذاشته و همه کدها را به آن اختصاص داده است
نماد کاربر
saeidk
 
پست‌ها : 1143
تاریخ عضویت: 17 دسامبر 2005, 19:20
محل سکونت: ایران-تهران

Re: خطاطی و قلم‌سازی

پستتوسط Behnam » 02 آوریل 2011, 16:40

اگر قلمی نخواهد ICU compatible باشد، این زیاد مهم نیست که برای اشکال چسبان اول و میان و آخر از گلیف‌های مجزا استفاده کرده باشد یا از یک گلیف. شکل اول و میان ی فارسی و ي عربی یگانه است. پس اگر در فیچر init و medi برای هر دو ای یک گلیف استفاده شده باشد اشکالی پیش نمی‌آورد مگر برای ICU که عملاً از رده خارج شده است. از وقتی که Geeza Pro در پلنگ برفی به کلی کُدهای یونیکدی اشکال چسبان را رها کرده است، برنامه‌هایی چون Mellel که از ICU استفاده می‌کردند دچار مشکلات جدی شده‌اند.
اما «خلاصه» کردن به این معنا که در ایجاد گلیف‌های مشابه صرفه جویی شود یک چیز است، و نمایش دادن نادرست یک کارکتر یونیکدی چیز دیگری. شکل آخر ي عربی باید نقطه داشته باشد. این دیگر من بمیرم تو بمیری ندارد.

اگر فرصت پیدا کردم نگاهی به قلم‌ها و فانت‌لب ۵ خواهم انداخت تا ببینم این قضیهٔ کرنینگ چه مرگش است. علی‌الحساب XB Zar را با فانت‌لب باز کردم تا ببینم در مورد دکمهٔ RTL خواب ندیده بودم!
پیوست‌ها
Screen shot 2011-04-02 at 8.04.55 AM.jpg
نماد کاربر
Behnam
 
پست‌ها : 3534
تاریخ عضویت: 27 مه 2004, 04:44
محل سکونت: کانادا

Re: خطاطی و قلم‌سازی

پستتوسط chitsaz » 03 آوریل 2011, 12:23

ممنون
کلید RTL رو بالاخره پیدا کردم metric commands خاموش بوده ولی یه مشکل هنوز داره که حروف رو به هم نمی چسبونه و قاعدتا لیگاتور ها رو هم نمی شه توش تست کرد
و مشکل کرنینگ RTL هم هنمز کار نمیکنه :?:
برای اینکه زحمت نشه یکی از فونت های برنارایانه رو باز کردم و کاراکتر ها و کدهای مربوط به حرف "ی" رو براتون مشخص کردم

تصویر
تصویر


این هم کلاس های حرف "ی" با کاراکتر ها یی که بهش وصل کردن

تصویر

سوالی که برا من پیش اومد این بود که وقتی کاراکتر u06CC که همون "ی" فارسی هست رو میکشم تو پنجره اسکریپت اپن تایپ u064A نمایشداده میشه و وقتی هم u06CC رو برای یه دستور قرار میدم پیغام میده که همچین کاراکتری موجود نیست مشکل دقیقا کجاست ؟
نماد کاربر
chitsaz
 
پست‌ها : 72
تاریخ عضویت: 26 ژوئیه 2010, 20:15

Re: خطاطی و قلم‌سازی

پستتوسط Behnam » 03 آوریل 2011, 13:22

بله تمام آن گلیف‌های مشابه فقط یک گلیف هستند که به آنها کُدهای یونیکدی متعددی داده شده که alias گلیف، زیر هریک از آن کُدهای یونیکد ظاهر می‌شه ولی همهٔ آنها فقط یک نام (و یک ایندکس) دارند. اگر فانت رو در نمایش «ایندکس» مشاهده کنی خواهی دید که فقط یک گلیف (یک ایندکس) نمایشگر آن شکل بخصوص است. البته این قلم این کار را به ي عربی هم تعمیم داده که این غیر قانونی است. آن علامت رنگی بالای چپ هر گلیف علامت این است که این گلیف alias دارد. سعی کن راهنمای فانت‌لب را بخوانی.
در مورد لیگاتورها اگر اشتباه نکرده باشم پنجره‌ای وجود دارد که لیگاتور چند حرف را نمایش دهد. ولی بعید می‌دانم برای فارسی کار کند چون text input در خود برنامهٔ فانت‌لب یونیکدی نیست. اما بهر حال استفاده‌ای هم ندارد. اگر می‌خواهی ببینی گلیف لیگاتور چه شکلی دارد، و یا اینکه در مجاورت دیگر حروف چگونه نمایش داده می‌شود، باید خودت نمونهٔ متن درست کنی و اگر می‌خواهی آن را دوباره استفاده کنی، روی .... کلیک کن و آن نمونهٔ متن را save کن.... راهنمای فانت‌لب را بخوان.
ببین عزیزم، اگر مثال گِل و کوزهٔ مرا متوجه نشدی، نمی‌دانم به چه شکل دیگری می‌توان موضوع را به اندازهٔ کافی روشن بیان نمود. در فانت‌لب تو با یک مجموعه گلیف سر و کار داری. اگر بخواهی ببینی کنار هم چگونه نمایش داده می‌شوند، خُب باید گلیف‌ها را تک تک کنار هم در preview بچینی و ببینی. کار فانت‌لب نگارش متن نیست. البته با کلیدهای صفحه‌کلید انگلیسی می‌توان متلاً تایپ کرد A و گلیف A را مشاهد کرد. ولی همانطور که گفتم این شیوه برای حروف غیر انگلیسی کار نمی‌کند چون text input در بطن برنامهٔ فانت‌لب یونیکدی نیست.
گیرم یونیکدی هم بود. و تایپ می‌کردی ب و بعد تایپ می‌کردی الف. فانت‌لب هم گلیف ب و گلیف الف را در کنار هم نمایش می‌داد. این چه فایده دارد وقتی که حروفچینی نمی‌شوند. کار حروفچینی متن را موتور متن روی یک فانت تمام و کمال و نصب شده در کامپیوتر انجام می‌دهد. نه در یک کلکسیون گلیف که در کنارش تو چند تا کلمه مثلی init و medi و fina هم نوشته‌ای. بخصوص بخصوص در مورد اپن‌تایپ که این فیچرهایی که می‌نویسی بدون موتور متن مفت نمی‌ارزند! آخر چه چیزی هست که به فانت‌لب بگوید وقتی تایپ می‌کنی BA انگلیسی نوشته‌ای و وقتی می‌نویسی «ب‌−ا» فارسی، و اینکه این حروف در مجاور هم می‌چسبند، ولی حروف «ا-ب» در مجاور هم نمی چسبند. تو هیچکدام از این اظلاعات را در فانت خودت نداری. تنها چیزی که داری این است که اگر موتور متن تصمیم گرفت یک حرف را به شکل چسبان میانهٔ خود تبدیل کند، از کدام گلیف استفاده کند. همین. این تصمیم گیری در موتور متن صورت می‌گیرد و نه در قلم و نه در فانت‌لب.
نماد کاربر
Behnam
 
پست‌ها : 3534
تاریخ عضویت: 27 مه 2004, 04:44
محل سکونت: کانادا

Re: خطاطی و قلم‌سازی

پستتوسط chitsaz » 03 آوریل 2011, 16:39

ممنون به خاطر توضیحات کامل راجع به گل و کوزه و اینا کاملا مطلبو گرفتم ;-)

در مورد "ی" فونت های برنا رایانه هم فکر میکنم که مسئله بر می گرده به حل مشکل تفاوت استاندارد فارسی Microsoft و استاندارد کیبورد فارسی ایران و همین باعث شده این فونت هارو برای راحتی کار کاربرهای آماتور تولید کنن

دوتا سوال جدید هم دارم اگه زحمتی نیست
اول اینه وقتی کلید "Shift+R" رو توی کیبورد فارسی فشاربدیم عبارت "ريال" به صورت خودکار تایپ میشه و به صورت لیگاتور هم نیست و تایپ میشه
می خواستم بدونم این به ویندوز بر میگرده یا توی فونت این اطلاعات جاسازی شدن ؟
دوم اینکه من توی چند تا فونتی که تا حالا روشون کار کردم برای Script عبارت Arabic رو معمولا انتخاب کردن ولی فونت AdobeArabic رو که باز کردم چشمم خورد به اسکریپت Farsi این دوتا چه فرقی دارن و چرا ما از Farsi استفاده نمی کنیم ؟
نماد کاربر
chitsaz
 
پست‌ها : 72
تاریخ عضویت: 26 ژوئیه 2010, 20:15

قبلیبعدی


بازگشت به خط، زبان و قلم‌سازی


کاربران حاضر در این انجمن: بدون کاربران آنلاین و 8 مهمان