Ilia نوشته است:[نمایش]راستش اصلا ایتالیک از لحاظ تاریخی در خط ما نبوده. یعنی ما اصلا تا قبل از ورود حروفچینی، چیزی بنام مثلا نسخ یا ثلث کج یا بولد هم نداشتیم، دیگر چه برسد به مثلا نستعلیق یا شکسته نستعلیق ایتالیک و غیره!
حالا چه زاویهاش به راست باشد، چه به چپ… ؟
با سلام،
من در اینجا اندکی با نظر دوستمان ایلیا مخالفم.
اصولا بسیاری از نشانہگذارىهای «نشانههای سجاوندی» موجود در زبان فارسی و بطور اعم سیستم نوشتاری عربی چیزهای مستحدث هستند و شاید حتی در صد سال پیش نیز از آنہا در نوشتن فارسی/عربی استفاده نمیشده است.
مثلا علامت سئوال ؟ علامت کاما، گیومہ«» علامت تعجب ! نقطہ ویرگول ؛ دو نقطہ : علامت نقل قول ” “ کلفت نویسی و خمیدگی و ... جزو زبان فارسی نیستند و همگی از زبانہای خانواده لاتین بہ فارسی یا عربی وارد شدهاند اما بدون بکار بردن این علائم امروزه نوشتن و خواندن متن بسیار دشوار میبود.
در متون قدیم حتی فاصلۂ بین کلمات وجود نداشت و اینهم از سیستم نوشتاری غربی (رمان) وارد زبان فارسی شدهاند.
جای شکرش باقی است کہ در هنگام وارد کردن بعضی از این نشانہها جہت نوشتاری رعایت شده است و گر نہ ما مشکلی داشتیم همچون مشکل جہت علامت سئوال در زبان عبری کہ همانطور راستہ از سیستم نوشتاری رمان قرض گرفتہاند بدون چرخش آن متناسب با جہت نوشتار. در زبان عبری علامت سئوال پشتش بسمت کلمہ است و در جملہ حالتی خنده دار دارد. من یادم میآید چند سال پیش کہ برنامۂ «ملل» را تست میکردم غافل از این موضوع بہ برادران «ردلرز» نامہ نوشتم و گفتم کہ شما یادتان رفتہ کہ از شکل درست علامت سئوال در برنامہتان استفاده کنید.
اکنون با توجہ بہ این موضوع اگر نویسنده بخواهد کلمہای در جملہ و یا بخشی از جملہ را مورد تأکید قرار دهد چگونہ باید عمل کند؟
یا باید زیر کلمہ مورد نظر یا بخشی از جملہ را خط بکشد، یا در آن بخش باید از حروف کلفت استفاده کند یا آنرا در دو گیومہ «» و علامت نقل قول قرار دهد و یا آنرا خمیده کند. در هر حال هیچکدام از این اقدامات منشاء فارسی ندارند و همگی از زبانہای غربی وارد زبان فارسی شدهاند.
اینکہ جہت خمیدگی متن بہ چہ سمتی باشد البتہ مشکلی است کہ باید در همکاری با عربها حل شود اما با توجہ بہ جنگی کہ ج.ا با جہان عرب راه انداختہ امکان صحبت و همکاری وجود ندارد و تا دهہها نیز وجود نخواهد داشت تنہا امید باز هم بہ اقدام ارگانی بینالمللی ثالث مانند کنسرسیوم یونیکد است کہ از طریق مشورت با طرفین استانداردی را در این مورد تصویب کند همچنانکہ در مورد کد گذاری نویسہها عمل کرد و بسیار در اینمورد موفق هم شد. کنسرسیوم یونیکد همین کار را با نشانہهای Emoji انجام داده و برای تک تک آنہا کد واحدی تدوین نموده کہ در تمام پلاتفرمها نمایش یکسانی دارند. لذا من معتقد هستم کہ حالت خمیده کلمات در فارسی نیز کاربرد دارد و کار انتقال مفاهیم را بسیار سادهتر میکند.
در مورد نوشتار نستعلیق و شکستہ البتہ موضوع کاملا فرق میکند و این دو شیوهً رسم حروف، کہ شاهکار ایرانیان در سیستم نوشتار عربی است، قابل تطبیق نیست.
احمد