خطاطی و قلم‌سازی

[chitsaz]

ویوا ! دستت درد نکنه
به نظر میاد که میشه حروف رو توی جهت عمودی و افقی حرکت داد
مثلا توی کلمات طولانی تر
حروف ابتدایی از خط کرسی فاصله بگیرن
مثل این

درسته ؟

[saeidk]

من هنوز همه چیز را کامل بررسی نکرده‌ام ولی فکر کنم همه فونتهای حرفه‌ای فارسی مثل ایران نستعلیق رو با ولت کامل کرده‌اند چون درون این فونتها فچرهای زیادی است که فونت لب پشتیبانی نمی‌کند.

[saeidk]

با فچر calt می‌شود این مثال را درست کرد


http://www.microsoft.com/typography/otf ... atures.htm

[chitsaz]

Khatt Foundation Type Design Workshop
5-Day workshop || 3-Day Lecture Series by several renowned Arab designers
Workshop leaders: Huda Smitshuijzen AbiFares, Lara Assouad Khoury, Pascal Zoghbi
Guest speakers: Wissam Shawkat, Sheikha Bin Dhaher, Salem Al Qassimi
Poster Exhibition (outcomes of workshop)

To apply for the workshop please register at Tashkeel's website at: http://www.tashkeel.org/En/Existing_Wor ... ignup.aspx



http://www.khtt.net/page/32481/en

[chitsaz]

Droid Arabic Kufi & Naskh for Google™
http://29letters.wordpress.com/
Droid Arabic Naskh & Kufi Typefaces were designed in 2010 for use in Google™ products such as Google Chrome™ and Android™.

Sample mock-up for the fonts used within Android phones.

Designed to complement the Latin, Greek and Cyrillic provided in the Droid Type Family, the Arabic matches the color, alignment and design detail of the Latin allowing them to be used together for multi-lingual typesetting.



This Naskh style is optimized for reading Arabic script on screen. The large ‘loop height’ and ‘tooth height’ help prevent readers from having to zoom web pages to a larger size in order to read them.



The traditional Naskh forms are softened for less formal documents such as periodicals and journals. The letterforms structures are based on the calligraphic grammatical rules of the Naskh writing style while drawn with a contemporary feel.



Below are few glyphs from the Droid Naskh font compared with traditional Naskh calligraphic letters. The glyphs in Droid Naskh follow the rules of the Naskh style with modifications to the loop size, contrast, and width of the glyphs which lends the font to be legible in small size on mobile or screen.



Droid Naskh was designed by 29ArabicLetters in collaboration with Ascendercorp and Google to ensure that all the requirements for a screen and web font are met. Google performed several surveys and tests on the fonts during the design and development process.


Sketches in primary design stages.

The Arabic letters were designed by Pascal Zoghbi while the Latin Letters were designed by Steve Matteson from AscenderCorp.


Droid Naskh covers all the basic and extended Arabic glyphs set to cover all the languages that use the Arabic script like Persian, Urdu, Pashto and others.

Droid Kufi was initially design by Steve Matteson and i was to consult on the design and create the final version of the font. Below is one of the sketches made to the Kufi glyphs to improve the letterforms.


Other mock-ups of Android phones sing Droid Arabic Naskh:

[Ilia]

من با این طرز فکر که خط عربی را کاریش کرد که شبیه لاتین بشود بسیار مخالفم مخصوصا تا این حدش و بسیار مخصوصا برای فانتی که برای نوشتن متن طراحی میشود.

نتیجهٔ این کار همانطور که در بالا پیداست، حروف زشتی میشود که زیبایی فرم و شکل حروفش را فدای شبیه شدن به کاراکترهای لاتین کرده است. حروف باد کرده و مثل غورباقه‌ای میشوند که چشمانش دارد از حدقه بیرون میپرد. ببینید که چقدر مثلا فضای داخلی سر (و) بزرگ شده است.

این شکل فعلی خط نسخ نتیجه چند صد سال طراحی روی آن بوده که به اینجا رسیده است. اینطوری دفرمه کردن و فدای حروف لاتین کردنش دل من را میسوزاند. این همان کاریست که تاهوما کرده.

شما تصور کنید که کسی بخواهد فرم اجزاء داخلی حروف مثلا تایمز را ریز کند یا X-height آنرا اینقدر کوتاه کند تا با ارتفاع ‍عـ یکی بشود. میشود کرد، اما نتیجه‌اش چنان افتضاحی میشود که دیگر به تایمز شبیه نخواهد بود و خواهد شد مثل یک موجود عجیب‌الخلقه مضحک.

باعث تاسف است که بعضی از طراحان عرب و فارسی این را نگرفته‌اند یا دانسته شخصیت حروفشان را فدای لاتین میکنند. البته از جایی که اینطوری حروف را دفرمه کردن باعث بزرگ شدن حروف و در نتیجه قابلیت استفادهٔ آن با اندازه‌های بسیار کوچکتر روی وسایل الکترونیکی را میدهد، از کارشان هم بسیار استقبال میشود. اما بنظر من باید تکنولوژی را با حروفمان منطبق کرد نه حروفمان را با کمبود‌های تکنولوژی مخصوصا وقتی که دیگر بتدریج صفحه‌های این وسایل الکترونیکی بسوی رتینا شدن پیش میروند.

ایلیا

[Behnam]

کاملاً موافقم. باید تکنولوژی را با خطمان تطبیق دهیم و نه برعکس. من برای اینکه طراحان غربی بفهمند ما چطور خطمان را به تاراج گذاشته‌ایم، معمولاً تایمز و زپفینو را مثال می‌زنم.
در عکس ضمیمه، دو خط اول با زپفینو نوشته شده است. دو خط دوم با تایمز ایتالیک. هر دو خط هم با سایز ۱۴ نوشته شده‌اند. به تفاوت فاصلهٔ خطوط دقت کنید.
در پاراگراف سوم که رنگ متفاوتی دارد، من واژه‌ها را یکی در میان از زپفینو و تایمز مخلوط کرده‌ام. اگر درست توجه داشته باشید، درشتنمایی حروف و قابلیت خوانده شدن حروف، در هر دو قلم تایمز و زپفینو با سایز ثابت ۱۴ چندان تفاوتی ندارد. تفاوت در فاصلهٔ خطوط است که با فاصلهٔ خطوط مناسب برای زپفینو تطبیق داده شده است.
من به طراحان غربی می‌گویم کاری که ما داریم با خطمان می‌کنیم مثل این است که در این پاراگراف ترکیبی، فاصلهٔ خطوط را با تایمز تطبیق دهیم و حروف زپفینو را چنان دِفورمه کنیم که در آن فاصلهٔ خطوط جا بگیرند. این کاریست که ما داریم با خطمان می‌کنیم.

[chitsaz]

پس فکر میکنید جایگاه حروف فارسی توی دنیای امروز کجاست ؟

با این دیدگاه باید توی گالری های هنری و پوستر های ناخوانا و اشکال در هم پیچیده که البته هیچ کسی منکر زیباییشون نمیشه بگردیم

همین زیبایی طلبیه که انتقال معنا رو که وظیفه اصلی حروفه رو از این خط الرسم دور کرده

زیبایی جایگاهی داره که البته به جای خودش قابل بررسی و کسی نمیتونه نفیش کنه

ولی آیا توی یه صفحه کوچک که اطلاعات زیادی قابل انتقاله ، و یا مثلا یه مقاله علمی ، جایی برای کرشمه های خط فارسی هست ؟ و آیا نباید متخصصین به فکر تکامل این خط بازیگوش و زیبا باشن تا انتقال معنا رو به خوبی انجام بده ؟

[Behnam]

به نظر من ما تنها موقعی می‌توانیم در مورد «خلاقیت» و «نوآوری» در نگارش فارسی صحبت کنیم که در وهلهٔ اول «نگارش فارسی» یک امر بدیهی و پیش پا افتاده باشد. یعنی تکنولوژی مانعی برای ابتدایی ترین نیازهای نگارش فارسی پدید نیاورده باشد. هر نوع «بازنگری» به خط فارسی بی‌آنکه موانع تکنولوژیک آن برطرف شده باشد، گردن نهادن به محدودیت‌هایی است که تکنولوژی بر آن تحمیل کرده است.
نمونه‌ای که من آوردم گویاست. کسی در ایمیل یا ستون خبری روزنامه از زپفینو استفاده نمی‌كند. برای این امور طرح‌های دیگری بکار می‌روند که با کارکرد و کارآوری مورد نظر هماهنگی بیشتری داشته باشند. نکته اینجا نیست. نکته در این است که خلاقیت و نوآوری و تنوعی که دنیای تایپوگرافی لاتین را شکل می‌دهد، در هیچ مقطعی «محدودیت» تکنولوژی را اولین مانع کار خود نمی‌بیند. به عبارت روشن‌تر، اگر در جعبهٔ جستجوی متن از زپفینو استفاده نمی‌شود، به خاطر این نیست که از نظر تکنولوژیک غیر ممکن است. به خاطر این است که از نظر آن چیزی که منظور نظر چیزی چون جعبهٔ جستجو است، زپفینو کارایی لازم را ندارد.
ما تا زمانی که به خط خودمان با همین منطق نگاه نکرده‌ایم، یا به عبارت روشن‌تر، تا زمانی که قادر نیستیم با این منطق به خط خود نگاه کنیم، تایپوگرافی نخواهیم داشت.

[chitsaz]

هر قلم جایی و هر نکته مکانی دارد

اما مقصود من از قراد دادن پست نمونه طراحی تایپ فیس توسط آقای پاسکال زقبی برای موبایل نشان دادن نمونه های هماهنگ سازی طراحی حروف در رسانه های جدید و تکنولوژی های نو بود که ناخودآگاه با هنر و تکنولوژی آمیخته است.

مثال بهنام جان رو متوجه شدم. خوشنویسی فارسی و عربی زیباییهایی داره که کسی نمیتونه منکرش بشه و حساسیت های شما در قبال شکل و شمایل حروف فارسی هم قابل ستایشه.
اما نکاتی به طور کلی راجع به حروف (فرای تعصبات و علایق به شکل و شمایل حروف فارسی و عربی) به نظرم رسید شاید بحث روشن بشه:
حروف حاوی معانی هستند و وظیفه اصلیشان انتقال معنای سوار بر آنها ست. بیترایس وارد در مقاله ای با عنوان جام بلورین در سال 1930 حروف را به جامی بلورین تشبیه کرده که به محتوای ظرف بیش از خود ظرف اهمیت می دهد. همچنین می گوید که بهترین قلمها آنهایی هستند که خود را وارد فرایند ارتباط نمی کنند، این قلها همواره نامرئی هستند (حس دیداری را به خود جلب نمی کنند) و به جایی که خودشان را عرضه کنند به کلمات و مفاهیم اجازه ی بروز می دهندو فرایند ارتباط را به گونه ای شفاف برقرار می کنند. (مرجان زاهدی – حرفه هنرمند – شماره 38) در نتیجه خوانایی حروف و انتقال مفاهیم سوار بر کلمات بر زیبایی و پیچشهای هنری اولویت داشته و جایگاهی متفاوت دارند.
سعی در خوانایی این حروف تلاشی است که سالها و حدودا از دوران قاجار (بعد از ورود صنعت چاپ) از طرف فارسی زبانان صورت گرفته. هر چند که این تلاش تا دوران نشر رومیزی شکل مطلوبی به خود ندید (حتی قبل تر زمانی که حروفی تحت عنوان زر و زر سیاه که اکنون با عنوان تیتر شناخته میشود برای حروف سربی طراحی شد و 8 سال بعد از آن که چاپ سنگی وارد ایران شد و به دلیل مقبولیت عموم به خوشنویسی چاپ سنگی هم منجر به طراحی حروف برای چاپ فارسی با خوانایی بهتر نشد)
حالا، زمانی که کامپیوتر و ابزارهای نشر رومیزی تمام زندگی بشر رو احاطه کردند نیاز به حروفی به تایپوگرافی خودنمایی میکنه و معانی میان فرمها و اشکال و شمایلها غوطه ورند و گاهی دست طراحانی میوفتند که به انتقال بی واسطه ی معانی اعتقاد دارند و گاهی هم دستخوش بازیگوشی های هنرمندانه طراحان زیرک می شوند. باز جا دارد که تاکید کنم تایپوگرافی یک هنر خدمت رسان است.
در اینکه بخشی از این هنر به زیبای حروف و پیچ و خم های هنری مربوط میشود شکی نیست
مسئله اینجاست که این هنر در کجا و چه جایگاهی استفاده شود.
گاهی میشود تجربیات استادان هنرمندی که به فرم حروف توجه داشته اند که در ایران کم هم نداریم (از قبیل استادان رضا عابدینی، بیژن صیفوری، محمد احصایی و ...) و گاهی هم دست طراحانی می افتد که مهندسوارانه و با وسواس به جستجوی راههایی برای رسانا تر شدن حروف می گردند. (مانند فونت یکان اثر استاد سپهر و همین جناب پاسکال زقبی و... )
و در پایان: اگر تکنولوژی چاپ با حروف سربی و با آمدن کامپیوتر ، نشر رومیزی و با رواج اینترنت نشر همگانی نبود چه لزومی به طراحی تایپ فیس (چه لاتین و چه فارسی) احساس میشد ؟ حال آنکه خوشنویسی فارسی به اندازه کافی غنا و زیبایی دارد.
تکنولوژی، هنری مختص به خود را ایجاد میکند که مقوله ای است جدا از هنر صرف. (گرچه هر هنرکاربردی برای استحکام خود به ریشه های خود در هنرصرف مراجعه میکند)

[Ilia]

دیگر اینطور نیست که شما فانتی را فقط برای مثلا اسمارت فون طراحی کنید و فقط در آن بماند. فردا این فانت از کامپیوترها سر در می‌آورد و روز بعدش هم با آن کتاب لی‌آوت میکنند و PDF درست میکنند و پرینت میگیرند و میشود عین تاهوما.

ایراد من این بود که چرا بایستی سعی کرد که فانت فارسی شما تابع طراحی فانت لاتین بشود؟ مگر ماهیتش با آن یکیست؟ از چرخش قلمشان تا تناسب اجزاء داخلیشان تا خود ساختارشان با هم فرق میکند.

اینکه خوشنویسی ما پیچ و تاب دارد ارتباطی به حفظ فرم و شان حروفمان ندارد. صحبت من بر سر ساخت فانت نستعلیق و شکسته نستعلیق و غیره نیست. آنها اگر هم روزی درست و حسابی هم درست بشوند، من از آنها مثلا نه برای لی‌آوت کتاب استفاده خواهم کرد و نه علاقه دارم که وب پیجی را به نستعلیق ببینم. اما اگر فانت متنی درست میکنیم، آنرا بایست بر اصول همین نسخ طراحی کرد. اگر اصولش را بگذارید بر مثلا شبیه شدن به تایمز، مثل این میماند که گردن خروستان را جراحی پلاستیک کنید و رنگش کنید تا در میان گلهٔ مرغابی‌ها شبیه آنها بشود. اگر لایفوساکشن هم بکنید و گیریم خیلی هم موفق هم بشوید، دیگر خروستان خروس نیست. البته ممکن است که در طولانی مدت به آن عادت هم بکنید و واقعا هم خروس را مرغابی کردن هم زحمت دارد و هم هنریست، اما کاریست از اصل بیهوده. من ترجیح میدهم که خروسم خروس شکیلی باشد در کنار آن مرغابی‌های شکیل.

البته برای طراحی حروف فانتزی یا حروفی که واقعا در دیوایسی بمانند و یا تبدیل به فانت متن نشوند، البته هر کاری آزاد است و من نه تنها خرده‌ای بر آن نمیگیرم، بلکه تحسینش هم میکنم. اما وقتی صحبت فانت متن باشد، بر آن بسیار حساس هستم.

ایلیا

[chitsaz]

بله نسخ در حال حاضر دم دست ترین شکلی است که می شود تبدیل به فونت نوشتار شده و متنی شود حال آنکه هنوز مشکلاتی داشته و قابل تکامل است. این تکامل در طی زمان و در شرایط متفاوت ایجاد میشود. از قابلیتهای یک خط الرسم است که بتواند خود را در ماهیت های مختلف نمایان کرده و به هویت خودش ضربه ای وارد نشود.

در مورد پیچ و تاب حروف فارسی هم بگویم که یکی از مواردی است که باعث ناخوانایی و درگیری چشم مخاطب می شود. از موارد دیگر چسبیدگی حروف و نقاط زیاد حروف فارسی هستند و ... که البته این مسائل دلیل بر حذف آنها نیست بلکه باید با هوشیاری به تکامل این خط همت کنیم (که البته کاریست دشوار). در طول زمان خط تغیرات زیادی کرده که همه به دست طراحان و متخصصان دورانشان بوده. جایی برای روان نوشتن جایی برای زیباتر شدن جایی برای خوانایی بهتر و ...
از سوی دیگر اساسا فونت ها مانند دیگر آثار گرافیکی برای منظوری خاص طراحی شده و استفاده نابجا از آنها با مسئولیت طراح تایپ فیس نبوده بلکه به طراح اثر مورد نظر بر می گردد و در نتیجه اگر طراحی مختص مثلا موبایل و یا منیتور و یا متن انجام شود و طراحی آنرا در جای نا مناسب استفاده کند اینرا نباید به حساب طراحی نا مناسب فونت و یا نزول شان حروف دانست. فونت تاهموما به نظر من برای دیسپلی طراحی شده و حروف ریز را به خوبی ساپورت می کند حال اگر آن را درشت کرده اند و یا کتابی با آن صفحه آرایی شده در جای خود قابل بررسیت. (که به نظر من هم کار اشتباهیست)

برای بهتر مشخص شدن این مباحث از دوستان خواهش میکنم که کمتر نقد احساسی بر آثار گرافیکی داشته باشند و بیشتر به نکات ، اصول و قواعد بصری و علمی توجه کنند تا هم مباحث خلت نشود و هم برای هم استفاده ی علمی داشته باشد. (با عرض معضرت از مدیر محترم بابت نکته پرانیم )

[Pooria Azimi]

تصویر بزرگتر: http://www.squidspot.com/Periodic_Table ... _large.jpg

از http://www.behance.net/Gallery/Periodic ... ces/193759

[محمد اصلانی]

سلام دوستان
امروز که با تکست ادیت می نوشتم از خط wx zar استفاده می کردم که متوجه شدم که واوِ کوچک روی حروف قرار نمی گیره و بجای آن یک جاخالی می گذارد. آیا شما هم با این مورد سر و کا ر داشتید یا راه حلی برای آن وجود دارد؟
ممنون از جوابهاتون
محمد 

[Behnam]

اگر همان متن با واو کوچک را اینجا تایپ کنی شاید بتوانم سر در بیاورم. یک عکس هم از همان متن روی تکست‌ادیت اضافه کن. متن تایپ شده در اینجا مهمه چون می‌خوام کُدهاش رو بررسی کنم. عکس روی تکست ادیت هم برای اینه که ببینم این جا خالی چه شکل و شمایلی داره.