آخرین باری که دربارهی تفاوتهای پریمیر و فاینال کات نوشتم، در پست دیگری بود که امیر عزیز جواب من را داد و این طور که ایشان گفته بود «من در برابر فاینال کات گاردی دارم که اجازه نمیدهد از قابلیتهایش لذت ببرم».
من به این موضوع فکر کردم و سعی کردم ببینم آیا دارم متعصبانه برخورد میکنم؟ امروز دوباره تجربهای دیگر نشان داد که در عقایدم چندان خطا نرفتهام. عقیدهای که میگوید فاینال کات به خاطر تطابق سیستمیاش با سختافزار اپل و ۶۴ بیتی بودناش و نهایتاً روان بودن نسبیاش صرفاً از پریمیر پیشی میگیرد (که البته امتیاز اندکی نیست) اما در زمینهی محیط کاری و ارائهی امکانات، رفتاری بسیار پیچیده را به کاربر تحمیل میکند.
اما تجربهی من چه بود؟
من فیلمی را زیرنویس کرده بودم. برای زیرنویسها از تایتل استفاده کرده بودم. برخی از این زیرنویسها یک خطی و برخی دو خطی بودند. بنا به دلایلی، پس از اتمام زیرنویس، مجبور شدم جای متنها را اندکی تغییر بدهم به این معنی که زیرنویسهای دو خطی مثلاً بیست و زیرنویسهای یک خطی مثلاً ۱۵ پیکسل بالاتر بیایند. با خودم فکر کردم لابد باید همهی زیرنویسها یکخطی را انتخاب کنم و پوزیشن هر کدام را تغییر دهم و سپس زیرنویسها دو خطی. منطقاً باید این طور باشد اما نبود. وقتی بیش از یک زیرنویس را انتخاب میکردم، نمیتوانستم پوزیشن تکست را تغییر بدهم و این تغییر فقط به یک تایتل (زیرنویس) اعمال میشد.
با خودم گفتم خب پس بگذار این کار را از تغییر Attribute انجام بدهم به این معنی که پوزیشن تایتل را تغییر میدهم، آن را کپی میکنم و به بقیهی زیرنویسهای مشابه با کامند+شیفت+V اعمال میکنم. برای این کار دیگر نباید پوزیشن تکست را تغییر داد بلکه باید در قسمت inspector روی علامت یک فریم فیلم کلیک کرد و پوزیشن را تغییر داد. این کار انجام میشد اما در کمال تعجب، با بالا رفتن تایتل، تصویر زیرش هم جا به جا میشد. این چیزیست که در پریمیر اتفاق نمیافتد. هر تصویر در هر لایه، یک تصویر است که هیچ ویژگی متفاوتی ندارد و این موضوع را ساده میکند. اما در فاینال کات، تایتل بودن متنی که من ساخته بودم ظاهراً ویژگیای به آن داده بود که این کار را میکرد.
تصمیم بعدی این بود که چون خوشبختانه از قبل به هر کدام از زیرنویسها یک Role جداگانه داده بودم، پس بیایم آنها را فعال و غیرفعال کنم. اما خیلی زود فهمیدم که غیرممکن است. من نمیتوانم در آن واحد یک ویدئو را فعال و غیرفعال کنم. به عبارتی کل زیرنویسهای دوخطی را فارغ از این که کجا هستند میتوانم فعال و یا غیرفعال کنم نه این که در یک جایی فعال باشد و در جایی غیرفعال. این هم باز چیزیست که در منطق لایه لایهی پریمیر به سادگی قابل درک است: هر لایه را فارغ از این که چه چیزی در آن است میتوان فعال و غیر فعال کرد.
خب به این نتیجه رسیدم که از همهی زیرنویسهایم دو کامپاند کلیپ بسازم. در یکی از آنها بروم Role زیرنویسهای دوخطی را غیرفعال کنم و در دیگری Role زیرنویسهای یک خطی را. بعد این دو تا کامپاند کلیپ را روی هم بیندازم و هر کدام را به جایی که دوست دارم ببرم. این بار با قدری تغییر فهمیدم اشتباه کردهام. من نمیتوانم Role را در جایی فعال و در جایی غیرفعال کنم. وقتی یک Role در کامپاند کلیپ غیرفعال باشد اما در تایم لاین اصلی فعال باشد، عملاً فعال است.
پس چه کار باید میکردم؟ دو راه پیش رو داشتم: اول این که بروم و پوزیشن تک به تک زیرنویسها را تغییر بدهم که البته ابلهانهترین کار ممکن بود و یک جورهایی شبیه دوباره زیرنویس کردن فیلم بود. پس دومی را انتخاب کردم: کامپاند کلیپهایی را که گفته بودم بسازم، سپس در هر کامپاند کلیپ وارد شود و در کامپاند کلیپ دو خطی، زیرنویسهای یک خطی را پاک کنم و برعکس. سپس این دو تا کامپاند کلیپ را روی هم بیندازم و به هر کدام آن پوزیشنی را که میخواهم بدهم.
این راه حل برایتان آشنا نیست؟ بله عملاً من دو لایه مثل پریمیر ساختم برای آن که بتوانم به راه حل نهایی برسم.
خب من البته اگر میدانستم با چه مشکلی رو به رو خواهم شد، راه حل دیگری را یحتمل پیش میگرفتم. شاید این راه حلی که پیدا کردهام، بهترین نباشد اما مسأله دقیقاً این است که هر نرمافزار، چه انتخابهایی را در زمان برخورد به شرایط پیچیده پیش روی تو میگذارد؟ چیزی که من سعی دارم بگویم و تکرار میکنم این است که نظامی که فاینال کات ابداع کرده است، خود به خود برای انجام کارهایی بسیار معمولی پیچیدگیهایی را با خود میآورد و وقتی در شرایط پیچیده گیر میکنی، یافتن راه حل یک معضل میشود در حالی که وقتی شما یک نرمافزار حرفهای را خریدهاید انتظار دارید بسیاری از این شرایط پیچیده در آن پیشبینی شده باشد.
و بگذارید برای حسن ختام این یادداشت طولانی بگویم که در آخر متوجه چه چیز عجیب دیگری هم شدم. پس از آن که فکر کردم خب دیگر راه حل را یافتم، خواستم مکان زیرنویسهارا با هم مطابق کنم یعنی خط دوم زیرنویس دو خطی را دقیقاً جایی بگذارم که زیرنویس یک خطیست. خب ساده است دیگر یک guide لازم داشتم. همین طوری فکر کردم شاید با فشار دادن کامند و R مثل خیلی از برنامهها خطکش ظاهر شود که نشد. یک گشتی زدم تا ببینم شورتکات شاخص (guide) در فاینال کات چیست که متوجه شدم اصولاً فاینال کات guide ندارد! به این ویدئو برخوردم که فرد خلاقی یک روش باز هم پیچیده برای درست کردن guide در فاینال کات ابداع کرده است که گرچه کارم را راه انداخت اما راستش نتوانستم نخندم.