تایپ فارسی

[Ilia]

یک سوال برای بهنام یا هر کی که میتونه جواب بده،

چطور میشه که بعد از (ی) (ه) نوشت بدون اینکه به هم بچسبند؟
همینطور (ا) بعد از (ه) و غیره.

به عبارت دیگه چطور میشه که فقط با تایپ کردن کلماتی مثل (اولی ها) یا (بچه ای) را بدون فاصله تایپ کرد؟ آیا چیزی مثل space بدون فاصله وجود داره که من ازش خبر ندارم؟

میدونم که میشه این کار رو با Character Palette انجام داد، اما این راه بنظر منطقی نمیاد.

[jadi]

درموردمن‌که‌شیفت‌اسپیس‌به‌خوبی‌کار‌می‌کنه

[GK]

چیزی‌مثل‌این‌ی که‌می‌بینی‌ ؟؟؟؟؟
بهش می‌گویند فاصله‌ی مجازی صفر (صفرش را من اضافه کردم !!) . کافیست بعد از حرف مورد نظرت، دگمه‌ی maj + b را فشار دهی.

[Ilia]

متشکر! همین shft+space رو میخواستم.

JK جان منظورت از دگمه maj + b چیه؟

[GK]

ایلیا جان
maj ما همان شیفت شماست !!!‌ دو فرمول ترکیبی شیفت + b و شیفت + space هر دو همان عمل را انجام می‌دهند. البته من فرمول دوم را اختصاص داده ام برای امری دیگر.

[Behnam]

دوستان جوابت را دادند. اما اگر گمان می‌کنند از وراجی‌های من خلاص شده‌اند کور خوانده‌اند!
صفحه‌کلیدهای فارسی برای مک، چه آنهایی که با OS X عرضه می‌شوند و چه آنهایی که ایرماگ برای دریافت گذاشته است، همگی نیم‌فاصله را روی Shift+Space دارند. اهمیت این کاراکتر تنها در این نیست که فاصلهٔ تنگی میان حرف قبلی و بعدی ایجاد می‌کند (خود فاصله صفر است ولی تنگی آن به قلم بستگی دارد)، اهمیت آن در این نیز هست که «نشکن» است. یعنی کلمهٔ ترکیبی مثلاً در آخر خط نمی‌شکند و بطور کامل به خط بعدی منتقل می‌شود.
این هم چند نکتهٔ دانستنی دیگر:
صفحه‌کلیدهای مک بطور استاندارد روی Option+Space «فاصله»ی نشکن دارند. این در فارسی کمتر از لاتین مصرف دارد ولی مفید است و در مواردی برای فارسی هم می‌توان از آن استفاده کرد. در همینجا اگر من بخواهم یک عبارت کوتاه انگلیسی اضافه کنم، چون کل پاراگراف راست به چپ است، ترتیبی که عبارت انگلیسی در دو خط شکسته می‌شود غیر طبیعی جلوه می‌کند. این است که بجای فاصله از فاصلهٔ «نشکن» استفاده می‌کنم که کل عبارت را کنار هم نگه می‌دارد مثل Jobs keynote in WWDC. این نکته باید برای قلی نیز جالب باشد چون در یونیکد اخیراً بحثی بود که در نگارش فرانسوی علامات نقطه‌گذاری در پایان پاراگراف معمولاً پس از یک فاصله قرار داده می‌شوند و این فاصله باعث می‌شود که در ایمیل‌ها و نقل و انتقالات در وِب، گهگاه علامات در پایان خط شکسته شده و به خط بعدی منتقل شوند. این امر با فاصلهٔ نشکن رخ نخواهد داد !
یکی دیگر از فاصله گذاری‌های مفید «صفر چسبان» است. محل آن معمولاً روی اولین کلید سمت چپ اولین ردیف بالاست. من آن را در همانجا ولی باضافهٔ Shift دارم چون نمی‌خواهم زیادی دم دست باشد (بخصوص از آنجا که نامرئی است).
کاری که این صفر چسبان می‌کند این است که به حرف قبلی یا بعدی می‌باوراند که دارند به حرف دیگری می‌چسبند و در نتیجه آن حروف آن شکل چسبان را به خود می‌گیرند بدون اینکه در ظاهر به چیزی چسبیده باشند. این کاراکتر بیشتر در امور آموزشی مصرف می‌تواند داشته باشد و در نوشتار معمولی فارسی مصرفی ندارد.
ولی مثلاً من اگر بخواهم از فرهاد بپرسم که چطوری توانسته است «مدیا پلیر» را «مدیا ‍پلیر» بنویسد می‌توانم این کار را با این فاصلهٔ صفر چسبان انجام دهم!
یک مصرف غیر متعارف آن هم می‌تواند این باشد که برای کاربران ویندوز که نمی‌توانند از لیگاتورهای قلم شیراز خلاص شوند، با تایپ آن میان حروف مربوطه دیگر لیگاتور پدیدار نخواهد شد!
رفتار این کاراکترها را یونیکد تعیین کرده است. علاوه بر Character Palette خود مک که خیلی خوب است، برای کنجکاوان در این امور Utility معرکه‌ای هست بنام UnicodeChecker که در آن جزئیات اطلاعات هر کاراکتر نمایش داده می‌شود. آدرس pdf کاراکترهای block یا «محله»ی حروف نگارش عربی در یونیکد را هم در اینجا می‌آورم.
اگر کسی خواست که کاراکتری را از این محله به صفحه‌کلیدش منتقل کند می‌تواند از ابزار معرکهٔ Ukelele استفاده کند که آدرس آن هم آورده می‌شود. اما در همینجا هشدار بدهم که صفحه‌کلید سازی موضوعی جدی است و ممکن است که encoding متن تایپ شده را برای همیشه فاسد کند. این است که تا مطمئن نیستنید چکار می‌کنید، از دستکاری صفحه‌کلید خودداری کنید.
در این مورد، ظاهراً صفحه‌کلید فارسی ویندوز encoding فارسی را فاسد می‌کند. منظورم آن صفحه‌کلیدهایی نیست که «ي» نقطه دار عربی تایپ می‌کنند. آنها دست‌کم کاراکتر را همانطور که هست تایپ می‌کنند. منظورم صفحه‌کلیدهای جدید ویندوز است. این صفحه‌کلیدها بجای اصلاح encoding «هک» شده‌اند. بصورتی که وقتی مثلاً واژهٔ «میکنی» را تایپ می‌کنی، آن «ی» وسط که ظاهرش با «ي» عربی فرقی ندارد همان عربی می‌ماند و «ی» آخر (یا تنها) به «ی» بی‌نقطهٔ فارسی بدل می‌شود. این هم از آن چیزهایی است که با UnicodeChecker می‌توان بررسی کرد.
http://earthlingsoft.net/UnicodeChecker/
http://unicode.org/charts/PDF/U0600.pdf
http://scripts.sil.org/cms/scripts/page ... id=ukelele

[Ilia]

متشکر بهنام جان،

شما خودت از چه صفحه کلیدی استفاده میکنی؟
من که هیچوقت تایپ یاد نگرفته‌ام از Persian-QWETRY استفاده میکنم.
استفاده از این صفحه کلید برای امثال من که نه تایپ فارسی را بلدیم و نه کیبوردمان فارسیت آسان است اما اشکالش این است که جای خیلی از کاراکترها را راحت یاد نمیگیریم. بخصوص آنهایی که بخوبی در Character Palette نشان داده نمیشوند یا با دو بار کلیک تایپ میشوند. بطور مثال زیر و زبر و غیره.
آیا منبعی یا لیستی هست که استفاده از اینها را در کیبورد Persian-KWERTY توضیح بدهد؟

[Behnam]

Persian-QWERTY از تولیدات ایرماگ است که گویا حالا اپل آن را با لئوپارد باندل کرده است. صفحه‌کلید کامل و قابل اطمینانی است. نیم‌فاصله را با شیفت دارد و فاصلهٔ نشکن را با آپشن. فاصلهٔ صفر چسبان را هم روی همان کلید اول سمت چپ (بدون شیفت) دارد. گفتنی است که صفر چسبان باید در قلم وجود داشته باشد وگرنه کار نخواهد کرد. البته کُد آن در متن ثبت خواهد شد ولی تنها زمانی کار خواهد کرد که با قلم حاوی این کارکتر نمایش داده شده باشد. تا آنجا که می‌دانم جیزه پرو هنوز صفر چسبان ندارد. (ضمناً من میان «جیزه» و «پرو» از فاصلهٔ نشکن استفاده کردم!)
راستش چندان وقت نشد که یک راهنمای کامل برای Persian-QWERTY تهیه کنیم و مشکل اساسی در تهیهٔ راهنما هم همین کلیدهای فاصله‌گذاری و نیز اِعراب است.
مشکل این است که چیز ریز و یا نامرئی، در دفترچهٔ راهنما هم ریز و نامرئی خواهد بود مگر اینکه آنها را با نام و کُد یونیکدشان معرفی کنیم. اگر بنا باشد که آنها را با نام و کُدشان معرفی کنیم، راه حل خیلی بهتر مثلاً استفاده از همین UnicodeChecker است. در دریچهٔ متن آن کلیدی را فشار بده و اگر چیزی در آن کلید باشد، دل و رودهٔ آن را برایت بیرون می‌ریزد!
من خودم از یک صفحه‌کلید ساخت خودم استفاده می‌کنم که به دلایلی قابل عرضه در ایرماگ نیست. بهرحال تایپ کردن چشم بسته لازم دارد و بکار تو نمی‌خورد.
زمانی بود که من با هرکس که از QWERTY استفاده می‌کرد دعوا می کردم! حالا خیلی رام شده‌ام!

پ.ن از آنجا که به character palette اشاره کرده بودی ولی اشاره‌ای به keyboard viewer نداشتی احتیاطاً بگویم که در بسیاری از موارد، keyboard viewer خیلی بیشتر به کارت می‌آید. با کلیک کردن روی تکمهٔ سبز بالای چپ پنجره‌اش، می‌توان آن را بزرگ و کوچک کرد.

پ.ن۲ این لینک را هم بهتر است همینجا بگذارم.
http://www.apple.com/business/theater/

[Behnam]

aTypeTrainer4Mac آخرین محصول Valentin Vassilevski است که برای خودآموزی تایپ «لمسی» (بدون نگاه کردن به صفحه‌کلید) خیلی جالب است. من آن را کمی آزمایش کردم و به نظرم می‌آید که برای علاقه‌مندان خیلی کارا باشد. البته این خودآموز جای حروف بر صفحه‌کلید را آموزش نمی‌دهد و برای این کار همان Kewboard Viewer لازم است. البته جای کلید برای حرفی که باید تایپ شود به اضافهٔ شمارهٔ انگشتی را که باید برای تایپ آن استفاده شود نشان می‌دهد. ولی به هر حال تا حرفی در متن نمونه وجود نداشته باشد، از جای آن حرف اطلاعاتی نمی‌دهد. یک صفحهٔ نمایش کیبورد هم دارد ولی باید میان دیدن آن صفحه یا تمرین تایپ کردن یکی را انتخاب کرد و از این رو داشتن Keyboard Viewer دم دست شاید بهتر باشد. یک اشکال هم در متن نمونهٔ فارسی آن دارد که برایش گزارش باگ فرستادم و متن اصلاح شده را هم برایش فرستادم که قرار است در نسخهٔ بعدی اصلاح کند.
ولی حسن این سیستم در این است که متن نمونهٔ فارسی آن را خودتان می‌توانید از هرجا کپی کرده و یک پروندهٔ rtf از آن تهیه کنید و سپس بار خودآموز کنید. اگر آن متن حروف کم مصرف مثل اِعراب را داشته باشد، خودآموز جای آن حروف را بر صفحه‌کلید انتخاب شده با ذکر انگشت مناسب برای تایپ آن نشان می‌دهد.
برای آموزش تایپ متون پیچیده مثل عربی قرآنی، مشکل دیگر خود قلم جیزه پرو است که قلم پیشفرض برای متون نگارش عربی است. ولی این آموزشگر امکان این را دارد که قلم پیشفرض آن را به قلمی مناسب‌تر برای متون پیچیده تغییر دهید.
یک نکتهٔ دیگر اینکه این خودآموز برای اینکه کارکتری را که باید تایپ شود مشخص کند، لاجرم آن را از حالت چسبان خود خارج می‌کند. بعد از تایپ شدن هم دوباره به هم نمی‌چسبد. این یک اشکال فنی است ولی به نظر من برای آموزش تایپ لمسی مشکلی ایجاد نمی‌کند.

http://homepage.mac.com/typetrainer4mac/Menu1.html

پ.ن. من با توسعه دهندهٔ این خودآموز تماس گرفتم و به گفتهٔ او مشکل نچسبیدن حروف بعد از تایپ در لئوپارد حل شده است. ضمناً گفت که حالا سرش به کارهای دیگر شلوغ است و احتمالاً وقت آن را نخواهد داشت که این خودآموز را بروز رساند. ولی به نظر من همانطور که هست کاملاً کاراست.