خط نستعلیق

[سورنا]

ممنون از اطلاعات. یک سوال و یک نکته:
۱. اگه ادوبی از GPOS پشتیبانی نمی‌کنه چطوره که Illustrator ME با نستعلیق کار میکنه؟ به نظر میاد که فقط این دیزاین GPOS رو پشتیبانی نمی‌کنه.
۲. درسته که در حالت عادی قاعدتا نیازی به استفاده از گلیف نیست و با تایپ حروف ترتیب درست نمایش کلمات خودبخود ظاهر خواهد شد ولی در مورد نستعلیق قضیه تا حدی فرق میکنه. در نستعلیق در بسیاری موارد این به سلیقه ی خطاط بستگی داره که مثلا سین رو بکشه یا نکشه، یا این که حرف «ب» یا «ف» رو کوتاه بنویسه یا بلند. اینجاست که وارد کردن ترکیبات حروف از گلیف خیلی به درد می خوره.

[Behnam]

۱- من محصولات ME ادوبی را ندارم و شاید بقول تو فقط این‌دیزاین با GPOS مشکل داشته باشه.
۲- وارد کردن ظرافت‌های خطاطی در قلم به دو صورت ممکن هست و هر دو صورت می‌توانند با یکدیگر همنشینی داشته باشند. صورت اول حالت اجباری است و صورت دوم اختیاری. ولی در هر حال این خطاط و قلمساز است که اختیارات را برای کاربر فراهم می‌سازد و خارج از اختیاراتی که قلمساز (و در تکنولوژی OT متأسفانه خود نرم‌افزار) برای کاربر فراهم ساخته است، دخل و تصرف در نمایش متن به مخدوش کردن کُدبندی متن منجر خواهد شد که نتیجهٔ آن این است که دیگر آن متن در هیچ محیط دیگری قابلیت بازتولید نخواهد داشت.
در یک قلم پیچیده مثل نستعلیق، متأسفانه با یک نگاه سطحی به شکل و شمایل گلیف‌ها نمی‌توان نتیجه گرفت که مشکل در کجا ریشه دارد زیرا تنها کسی که می‌داند که مثلاً سین کشیده در قلم برای چه مواردی در نظر گرفته شده است، خود قلمساز است و لاغیر. اگر سین کشیده برای کاربرد خودکار در نظر گرفته شده باشد، به احتمال قوی (با GPOS) آن سین استفاده می‌شود ولی کاربر تنها در صورتی از این امر آگاه خواهد شد که بداند که قلمساز از آن سین دقیقاً برای چه مواردی استفاده کرده است.
اگر آن سین کشیده برای کاربرد اختیاری در نظر گرفته شده است، آنگاه باید با انتخاب متن و فعال کردن یکی از feature های OT مثل Justification یا Stylistic یا Contextual Alternates این تغییرات ظاهر شوند.
تا زمانی که ما وارد مغز قلمساز نشده‌ایم، واقعاً تشخیص ریشهٔ مشکلات (که می‌تواند از نرم‌افزار مورد استفاده نیز ناشی شده باشد) تقریباً غیر ممکن است. فقط من این را می‌دانم که این نستعلیق هنوز در سطح قلمسازی خیلی جای پیشرفت دارد.
کاری که علاقه‌مندان می‌توانند بکنند این است که خواسته‌ها و مشکلاتشان با این قلم را با دست‌اندرکاران در میان بگذارند و تشخیص این امر که هر مشکل از کجا ریشه می‌گیرد را به خود قلمساز واگذار کنند.

[سورنا]

جالب است که چقدر این قلم در محیط های مختلف رفتارهای مختلف نشان می دهد. من شعری از حافظ را از وبسایتی کپی کردم و در Illustrator ME وارد صفحه کردم. (شماره ی یک در تصویر) بعد قلم را تغییر دادم به نستعلیق. (شماره ی دو در تصویر) میبینید که چقدر خط مشکل دارد. به خصوص با حروف چسبان «ک» و «گ» و لیگاتورهایی مثل «مسجد» در بیت ماقبل آخر. جالب اینجاست وقتی کلمات مشگل دار را انتخاب کردم و دوباره کلمه را تایپ کردم خیلی از مشکلات تا حدی برطرف شد. (شماره ی سه در تصویر) در تصویر من چند نمونه از موارد اصلاح شده را با دایره مشخص کرده ام.

همان متن اصلاح نشده (شماره ی یک) را به TextEdit بردم. کلی از مشکلاتی که در Illustrator ME دیده بودم رفع شدند، (مثل «مسجد») ولی بعضی شان هنوز باقی بودند. دوباره کلمات مشگل دار را تایپ کردم و دوباره خیلی از مشکلات اصلاح شد.

[Ahmad]

سورنا جان با سلام

چنانکه بهنام نیز اشاره کرد، محصولات ادوبی با خط های عربی/فارسی اپن تایب که با ابزارهای مایکروسافت (ولت) تهیه شده‌اند همخوانی ندارد. طبق گفتهٔ مسئولی در شرکت هامون سافت که کار تهیهٔ این خط را بر عهده دارد «سیستم های ادوبی و مایکروسافت متاسفانه در نمایش فونتها با هم یکسان عمل نمی کنند و قاعده Positioning در فونت سازی در نرم افزارهای ادوبی رعایت نمی شود و هدف تولید این فونت بیشتر کاربران عمومی و محیطهای مایکروسافتی مانند word و internet Explorer و ... بوده اند.»

دوم اینکه لطف کن عکسهائی که به صفحهٔ انجمن آپ‌لود می‌کنی اندکی کوچکتر باشد. مثلا دو تصویری را که راجع به ایندیزاین و ایلستریتور گذاشته بودی آنقدر بزرگ بودند که بطور کامل آرایش صفحه را بهم زده بودند و من مجبور شدم که آنها را حدف کرده و با اندازهٔ کوچکتر جایگزین کنم.

نکاتی را که شما در پست اخیرت در بارهٔ این خط به آنها اشاره کرده بودی درست است و من نیز به آنها برخورده‌ام. من تعدادی از مشکلات را به شرکت سازندهٔ خط گزارش کرده‌ام و خوب می‌شود شما نیز همین کار را بکنید تا feedback مناسبی از جانب کاربران مک در اختیار سازنده قرار گیرد.

آدرس شرکت هامون سافت :
http://www.hamoonsoft.com
نیز
http://www.fontgroup.ir/font/index.html

احمد

[سورنا]

حتما. از این به بعد دقت می کنم عکس ها کوچک باشد..

[Behnam]

یک نکتهٔ دیگر. شما که اینقدر زحمت می‌کشید و موارد مختلف را آزمایش می‌کنید، از یک متن نمونه استفاده کنید که از اول تا به آخر آن را خودتان، و با یک صفحه‌کلید قابل اعتماد (همهٔ صفحه‌کلیدهای مک خوب هستند) تایپ کرده‌اید.
دلیل این چیزی که می‌گویم این است که وضع encoding فارسی در وِب خیلی خراب است و اگر قلم‌های گسترده شده (مثل آنهایی که من می‌سازم یا قلم‌های سیستم) کمابیش از پس آنها بر می‌آیند، ولی به صرف ظاهر درست واژه‌ها به این نمی‌توان اعتماد کرد که از encoding درستی برای فارسی برخوردار هستند. اینکه می‌گویید متن تایپ شده از متن کپی شده از وِب کمتر مشکل دارد کمی مرا به شک انداخته است.

[سورنا]

از اول تا به آخر این متن را خودم با صفحه‌کلید مک روی تکست اِدیت (روی لئوپارد) تایپ کرده‌ام. بعد همان متن را کپی کردم و در ایلوستریتور و این دیزاین وارد کردم. در همه ی نرم افزارها قلم قسمت اول XB Zar و قلم قسمت دوم نستعلیقه.

[Behnam]

سورنا جان ظاهراً این نستعلیق به اصطلاح «آزمایشی» یک نسخهٔ ناقص از نسخهٔ از پیش آماده شده ایست که بناست بصورت تجارتی در معرض فروش قرار داده شود. متأسفم که هم سر ایرماگ کلاه رفت و هم سر اعضایش.

[سورنا]

می بینید که در خط اول پاراگراف دوم (روی ایلوستریتور) کل جمله ی اول در جای خود نیست و خط کرسی بالا رفته است. دلیل این اشکال «می» در کلمه ی «می گفتیم» است. همان متن را قدری بزرگتر کرده و کلمه ی «گفتیم» را از جزء «می» جدا کردم. متن نسبتا بهتر شد، ولی معلوم است که «می» مشکل ساز است. به علاوه متن مشکلات دیگری هم با بعضی ترکیبات دیگر دارد. سعی کردم کلماتی که به هم خورده اند را دوباره در ایلوستریتور تایپ کنم تا ببینم آیا مشکلاتشان حل می شود یا نه ولی تغییری ندیدم.
این قلم در ایلوستریتور اشکالات زیادی دارد ولی عملکرد آن در ایلوستریتور به نسبت بهتر از این دیزاین است.

[سورنا]

موافقم. کاملا معلوم است که این قلم در مرحله ی «آلفا» ست نه «بتا». هنوز خیلی باگ دارد. فکر نمی کنم به جز وُرد ، آن هم روی ویندوز، روی هیچ نرم افزار دیگه ای آزمایشش کرده باشند.

[Ahmad]

دوستان سلام

احتمالا دوستان علاقمند به تایپوگرافی پیشرفته خبر عرضهٔ نرم افزار «تصمیم» که عبارت است از برنامه‌ای الحاقی برای برنامهٔ ادوبی ایندیزاین را خوانده‌اند. بهنام مدتی پیش فیلمی در این رابطه که بروی سایت یوتیوب قرار داده شده بود را به دوستان معرفی کرده بود.
امروز در سایت EmiratesMac اطلاعیه مطبوعاتی از طرف شرکت وین سافت منتشر شده بود دال بر عرضهٔ نسخهٔ جدیدی از برنامهٔ «تصمیم». آنچه که من در این خبر بسیار جالب یافتم پشتیبانی از خط نستعلیق در این برنامه است که به نوشتهٔ این سایت در عرض چند هفتهٔ آینده فراهم خواهد شد. این البته خبر بسیار خوشحال کننده‌ای است برای عشاق نگارش نستعلیق. دیگر آنکه با نگاهی به سایت وین سافت متوجه شدم که اکنون قیمت این برنامه از مبلغ جنون آمیز ۵۰۰۰۰ دلار به ۴۹۹ یورو تنزل یافته که این نیز فی النفسه خبر جالبی است چرا که اکنون خرید این نرم‌افزار را حتی برای یک آدم عادی یا یک شرکت کوچک ممکن می‌سازد.

اطلاعیهٔ منتشر شده در سایت مک امارات:
http://www.shufflegazine.com/2009/02/28 ... mment-1411

برنامهٔ«تصمیم» در حال عمل:
http://www.youtube.com/watch?v=g-1Y2yndUZQ

احمد

[Ilia]

پونصد هزار دلار! فکر میکنید چند تا فروخته باشند به این قیمت!

[Ahmad]

[نمایش]

پونصد هزار دلار! فکر میکنید چند تا فروخته باشند به این قیمت!

ممنون ایلیا جان بابت دقت. یک صفر اضافه گذاشته بودم. رقم صحیح پنجاه هزار دلار بود که اکنون به پانصد یورو تقلیل یافته است.

احمد

[Ilia]

احمد جان، من از اونجایی که شما در توصیف قیمت اون لفظ ''جنون ‌آمیز'' رو بکار برده بودی، باور کرده بودم که لابد قیمت آن رو واقعا پانصد هزار گذاشته بوده‌اند!
اگر فکرش را بکنی چه پنجاه هزار و چه پانصد هزار. فقط احتمالا ۴ تا شرکت در امارات و عربستان هستند که حاضر باشند همچین قیمتی را بپردازند و برای آنها هم احتمالا فرقی ندارد.

ایلیا

[Ilia]

۲ سوال:

۱- کسی میدونه که پنل تایپوگرافی در text edit در لئوپارد کجاست؟ من هر چی میگردم نمیتونم پیداش کنم.
۲- این فونت ایران نستعلیق کلی کشیده در گلیف‌هاش داره. کسی میدونه که چطور باید کشیده با این فونت تایپ کرد؟

با تشکر،
ایلیا