اگر مک قدیمی ای دارید که سیستم های عامل جدید مک رویش نصب نمیشود، شاید این پست برایتان جالب باشد.
چند وقت پیش یک آیمک قدیمی اینتل ساخت ۲۰۰۶ (یعنی دوازده سال پیش) با پراسسور 1.8 اینتل و دو گیگ رم به من داده شد که ببینم چه کار میشود با آن کرد. آخرین سیستمی که روی این مک نصب میشود، لاین (10.7.5) است. از جایی که از لاین دیگر پشتیبانی نمیشود، نه آپدیت امنیتی از طرف اپل برای این کامپیوتر ساخته و نه براوزرهای جدید رویش نصب میشود و نه بسیاری از برنامه های جدید دیگر. ناامن شدن این قبیل کامپیوترها بخاطر سیستم عامل بازنشسته به حدی است که راستش دیگر حتی وبگردی ساده هم با آنها خطرناک است.
با نصب لینوکس روی این مکهای قدیمی و سیستم بروز شدهٔ آنها میشود حداقل از این کامپیوترها برای استفاده از اینترنت و برنامه های جدید لینوکس تا مدت ها استفاده کرد. البته کند بودن پراسسور، محدودیت رم و ضعیف بودن ویدئوکارت خیلی از این مک ها هنوز سر جایش خواهد بود. اما اگر توقعتان پایین و صبرتان زیاد باشد، هنوز هم اینها دستگاه های قابل استفاده ای خواهند بود.
بسیاری از مک های قدیمی اینتلی، با آنکه با پراسسور ۶۴ بیتی ساخته شده اند، متاسفانه EFI آنها ۳۲ بیتی است. این ۳۲ بیتی بودن EFI دردسر نصب لینوکس روی مک را زیادتر از معمول میکند. بهمین علت، تلاش اولیهٔ من برای نصب لینوکس روی این مک موفق آمیز نبود. در نتیجه دست به دامان دوست عزیزم، علی رستگار شدم که لطفش همیشه بیدریغ است. این شرح خلاصهٔ داستان است تا جایی که هنوز یادم مانده. شاید به درد خودم در آینده یا کس دیگری هم بخورد. ممکن است اشتباه در این نوشته باشد که با توجه به عمق اطلاعات من در این باره امری طبیعی است.
به پیشنهاد علی، من سیستم عامل مک را هم روی دستگاه نگه داشتم و سیستم را دو بوته کردم. اگر قبلا پارتیشن ها و هارد را دستکاری نکرده باشید، این قسمتش خیلی آسان است. بعد از نصب و آپدیت سیستم تا بالاترین حد ممکن، برنامهٔ Disk Utility را راه می اندازید. کل هارد را انتخاب و آنرا به دو قسمت پارتیشن میکنید. هارد این مک ۱۶۰ گیگ بود که من حدود ۵۵ گیگش را گذاشتم برای مک بماند و بقیه اش را برای لینوکس جدا کردم. بعدا این پارتیش، دوباره موقع نصب لینوکس فرمت خواهد شد.
بعد بایستی که برنامه ای برای مدیریت بوت مثل Refind را نصب کنید:
http://www.rodsbooks.com/refind/
نصب اینهم ساده است و کارش این است که وقتی که مک را ری استارت کردید، اگر آپشن را بگیرید، اجازه میدهد که مک شما از سیستم دیگری غیر از سیستم داخلی خود مکتان راه بیفتد:
حالا مشکل ۳۲ بیتی بودن مک و ۶۴ بیتی بودن اینستالر لینوکس پیش می آید. یعنی اگر اینستالر ۶۴ بیتی را داشته باشید، روی این مک راه نخواهد افتاد. خوشبختانه شخصی دقیقا برای حل این مشکل نسخه های معروف انواع لینوکس را دستکاری کرده که با EFI این مک ها کار کنند و آنها را اینجا برای بقیه در دسترس گذاشته:
https://mattgadient.com/2016/07/11/linu ... 06-models/
نوع لینوکسی را میخواهید انتخاب و دانلود کنید. من به توصیهٔ علی، Mint 18.3 را بخاطر بروزتر بودن و پشتیبانی طولانی ترش استفاده کردم:
https://dedicated.mattgadient.com/linux ... nt.com.iso
وقتی که ایمیج iso ای را که خواستید دانلود کردید (iso شبیه همان دیسک مجازی dmg در مک میماند)، در مک های جدید آنرا با دکمهٔ راست ماوس رویش کلیک کنید و دستور Burn Disk Image را اجرا کنید از آن روی یک دیویدی کپی بگیرید. این کار را روی ویندوز هم میشود کرد. من اول در اینجا سعی کردم که با آن یک فلش قابل بوت بسازم، اما برای من کار نکرد و علتش هم بازی در آوردن مدل هایی از مک در به راه افتادن از روی فلش است.
حالا این دیویدی را بگذارید در مک و آنرا ری استارت کنید و دکمهٔ آپشن را نگهدارید. آن جناب refind کذایی که قبلا نصب کردیم بایستی راه بیفتد و این دیویدی را به شما نشان بدهد:
آن پنگوئن را انتخاب و ریترن را بزنید. اگر کار کند، مثل معمولِ نصب لینوکس جلو خواهید رفت. از اینجا به بعد داستان، مطابق نصب این نسخه از مینت، این جور خواهد بود که یک جا اینستالر از شما خواهد پرسید که کجا میخواهید که سیستم را نصب کنید. اگر به پیشنهاد خودش جلو بروید پارتیشن مکتان را هم از دست خواهید داد:
پس به آن بگویید که خودم میخواهم انتخاب کنم که چه میکنم یعنی گزینهٔ آخر (Something else). آن موقع به چیزی شبیه این خواهید رسید:
- آن sda2 پارتیشن مکیست که من برای مک جدا کردم.
-sda3 احتمالا پارتیشن ریکاوری مک است.
- sda4 پارتیشن دومیست که با دیسک یوتیلتی ساختیم برای لینوکس.
- sda1 مال EFI است.
حالا اگر علی کمکم نبود، من یکضرب همان sda4 انتخاب و پیش میرفتم که اشتباه بود. به راهنمایی علی این پارتیشن را هم مطابق عکس دو قسمت کردیم تا پارتیشنی برای نصب Swap Area درست کنیم:
بعد فضای خالی ای که از پارتیشن قبلی بدستمان آمد را دوباره پارتیشن کردیم که سایزش را به گفتهٔ علی ۶۱۴۴ مگ (۶ گیگ) تنظیم کردم:
نتیجه مطابق این عکس زیر شد؛ که در پایین آن هم sda4 را برای محل نصب بوت لودر اننخاب میکنیم و میزنیم که سیستم نصب بشود:
جالب بود که در اینجا یک اخطار نشان داده شد که توصیه میکرد که پارتیشنی به اندازهٔ حداقل یک مگ برای Reserve BIOS Area بسازیم. اگر من بودم، مثل بچهٔ آدم برمیگشتم و درستش میکردم، اما علی گفت که احتیاجی نیست و جلو رفتیم. مراحل نصب انجام شد. اکانت یوزر و پسوردش را ساختیم، دیویدی خارج و سیستم ری استارت شد. من از روی احتیاط آپشن را نگه داشتم:
و همه چیز درست کار میکرد. پنگوئن را انتخاب و لینوکس مینت راه افتاد.
بعد از نصب، بایستی درایوری را برای کار افتادن وای فای نصب میکردم. دستگاه را به راوتر با سیم وصل و آنرا دانلود و نصبش کردم. برای این مدل مک، گزینهٔ دوم درایور مناسب بود:
و تشکر مجدد از علی عزیز که دستگاهی را تا چند سال از نابودی نجات داد!